Futbol Toplumların Afyonu mu? / Eduardo Galeano
Futbol, Tanrıya ne yönüyle benzer? Hemen söyleyeyim: Birçok insanın ona inanmasıyla ve entelektüellerin ona kuşkuyla yaklaşmasıyla.
1880 yılında Londra'da Rudyard Kipling futbolla alay ederek şöyle dedi:
"Ancak küçük ruhlar bu oyunu oynayan, çamura bulaşmış aptallar sayesinde tatmin olabilirler."
Bir yüzyıl sonra Jorge Luis Borges, Buenos Aires'de duygularını daha zarif bir şekilde ifade ediyordu: O, 1978 Dünya Kupasında Arjantin Milli Takımı final maçını oynadığı gün ve saatte, ölümsüzlükle ilgili bir konferans vermeyi yeğlemişti.
Birçok muhafazakâr aydının bu konudaki aşağılamaları, topa tapınmanın, halkın hak ettiği bir batıl inanç olduğu savına dayanır. Her şeyiyle futbola inanmış olan halk kitleleri, kendilerine yakışan bir şekilde ayaklarıyla düşünmeye başlarlar ve bilinçaltlarında tatmin olurlar. Bu aşamada hayvansı içgüdüler insan mantığına hâkim olur, cehalet kültürü ezer ve böylelikle ayaktakımının istediği gerçekleşmiş olur.
Buna karşın birçok solcu aydın, futbolu, yığınların gücünü azalttığı ve devrimci güçlerini başka yöne kanalize ettiği için aşağılarlar. Ekmek ve sirk, sirk var, ekmek yok: İşçiler onların ahlaklarını bozan top tarafından ipnotize edilerek bilinçlerini yitiriyorlar ve sınıflarının düşmanları tarafından sürü gibi güdülüyorlar.
Futbol İngilizlere ve zenginlere ait olmaktan çıktığında, Rio de la Plata'da demiryolu atölyelerinde ve limanlardaki tersanelerde organize edilmiş ilk halk kulüpleri de ortaya çıktı. Bu durum karşısında bazı anarşist ve sosyalist yöneticiler, toplumdaki çelişkileri gizleyen ve grevleri engelleyen bu burjuva entrikasına karşı çıktılar. Futbolun dünyada yayılması, ezilmiş toplulukları daha çocuk yaşta baskı altına almak için yapılmış bir emperyalist manevrasıydı.
Buna rağmen Argentinos Juniors Kulübü, bir başka 1 Mayıs günü asılan, anarşist liderlerin anısına Chicago Şehitleri* adıyla kuruldu. Chacarita Kulübünün kuruluşu için seçilen gün de yine bir 1 Mayıs günüydü ve kuruluş işlemleri, Buenos Aires'deki anarşist bir kütüphanede gerçekleştirilmişti. Yüzyılın bu ilk yıllarında futbolu, vicdanı uyuşturan bir öğe olarak görmeyip onu hoş karşılayan solcu aydınlar da vardı. İşte bunlardan biri olan İtalyan Marksist, Antonio Gramsci şöyle diyordu: "Açık havada ortaya konan insan sadakatinin krallığıdır futbol."
* (İsp) Mártires de Chicago: 1886'da Chicago'da bir işçi direnişi sırasında meydana gelen Haymarket Square Katliamı'nın ve bunu takip eden idamların anısına kurulmuştur.
Eduardo Galeano
(Gölgede ve Güneşte Futbol, Can yayınları s. 67)
SOLİTİRAZ.COM