Suriye kuzeyinin PKK’nın dönüşümüne etkisi
Aşağıdaki makale T24 internet sitesinde Metin Gürcan'ın yazdığı yazının bir bölümünü içermektedir.
(...)
"Rojava pratiği" PKK’nın askeri stratejilerini oluştururken belirleyici olan üç alanı kökten değiştirdi:
Silahlı çatışmanın mekanı: PKK, Rojova deneyimi ile birlikte meskun mahal muharebesi (urban warfare) alanında giderek uzmanlık kazanmış ve Suriye kuzeyindeki çatışmalarda “Kent Gerillacılığı” olarak adlandırılabilecek yeni stratejinin oluşturulması ve sürdürülmesi anlamında yararlanmıştır.
Silahlı çatışmanın karakteri: Çatışma bölgesi göz önüne alındığında, başlangıcından itibaren kırsal alanda silahlı mücadele sergileyen, bu nedenle bölgesel kontrol/ alan hakimiyetini sağlamak için askeri stratejisini belirleyen PKK, ‘Rojava pratiği’ ile konvansiyonel taaaruz ve savunma yetenekleri, kuşatma muharebesi (siege warfare), topçu ve roket görmeyerek ateş desteği ve yakın hava desteği gibi muharebe fonksiyonları ile personel, lojistik akış, bakım, sıhhi tahliye ve tedavi, muhabere-komuta-kontrol gibi muharebe destek fonksiyonlarında askeri kapasite kazanmaktadır. YPG’nın takım düzeyinde zırhlı birlik taktikleri geliştiren, tank ve ağır zırhlı araç kullanabilen, sahadaki yaya/mobil unsurlarına görmeyerek ateş desteği sağlayabilen, geniş ölçekli lojistik-bakım sistemi kurup işletebilen, yakın hava desteği koordinasyonu ile insansız hava araçları sayesinde ileri-topçu gözetlemesi ve keşif yapabilen ‘düzenli bir orduya’ geçiş sürecinde olduğu görülmektedir.
Silahlı Çatışmanın Aktörleri: Suriye kuzeyinde kasaba ve kentlerde çatışmaların yoğunlaşmasıyla birlikte sivillerin korunmasızlığı artmış ve sivillere savunma sağlanması geçmişte olduğundan zorlaşmıştır. Dünyanın 20’ye yakın farklı ülkesinden gelen ‘Yabancı Savaşçıların’ YPG’ye katılmaları ve 2014’den itibaren YPG’nin Rojava’da 18-30 yaş aralığındaki erkekler için en az 1 yıl zorunlu askerlik hizmeti (zorunlu öz savunma görevi) uygulamasına geçmesi çatışmanın aktörlerini değiştirmektedir. Aynı zamanda PKK’nın sıkı örgüt içi disiplinle hiç bir zaman alt kademelere devretmediği ‘şiddet kullanımı tekelini’ ‘Rojava pratiği’ alt kademelere devrettiği görülmektedir. Suriye kuzeyinde mücadele eden orta ve alt düzeyde birimlere ‘şiddet kullanma tekeli’nin delegasyonu yakın gelecekte ‘Rojava’nın’ belki de Kandil’e kafa tutabilecek yeni bir ‘güç/cazibe merkezi’ haline gelmesine neden olabilir. Aynı zamanda bu delegasyon PKK’nın karar mekanizmalarındaki katı hiyerarşinin ve organizasyonel disiplininin bozulmasına da yol açabilir.
"Rojova deneyimi"nin bir diğer etkisi de Suriye kuzeyindeki Kürt-yoğun bölgelerdeki halkın militarize olması veya PKK’nın terminolojisi ile ‘Öz-savunmanın toplum tarafından içselleştirilmesidir.’ Ancak bu yaklaşım PKK içinde ‘militer toplum’ anlayışını vurguladığı ve askeri elitler ve sivil politikacılar arasında gerginliğe neden olduğu da bilinmektedir.
"Rojova deneyimi"nin PKK’nın sosyolojisi üzerindeki bir başka etkisi ise örgüt içindeki ‘kadın savaşçıların’ güçlendirilmesidir. Modern ordularda kadınların erkeklerle birlikte hizmet verdiği bir organizasyonun yerine, PKK’nın uzun geçmişinde ilk kez, YPJ’de kadın komutanların yetkisinde sadece kadınlardan oluşan askeri birlikler dizayn edilmiştir. Bu değişimi PKK’nın ideolojik temellerinde toplumsal olarak halen önemini koruyan ataerkil düzene yeni bir meydan okuma olarak görmek mümkündür.
SURİYE KUZEYİ TECRÜBESİNİN TAKTİK/TEKNİĞE ETKİSİ
PKK "Rojava deneyimi" sayesinde taktik/teknik açısından 90’lı yıllardakiyle karşılaştırıldığında çok daha gelişmiştir. PKK’nın mühimmatındaki çeşitlilik aşağıdaki kalemlerde görülebilir:
- YPG güçlerinin T 72 Ural, T 55 gibi tanklar ile BMP-1, BTR 60 ve M113 gibi zırhlı personel taşıyıcılarını aktif kullandığı, takım/bölük düzeyinde zırhlı manevra yeteneği kazandığı görülmekte.
- Anti-tank füze savunması (ATGM) kabiliyeti yükseltme becerisi geçmişteki RPG-7’den TOW, Metis, AT 4-84, Milan ve Fagot ATGM’lere,
- El bombası türleri Alman yapımı DM41 ve DM51, Güney Kore yapımı K-413 ve ABD yapımı M26/61 ve M67’ye,
- RPG-7 roketlerinde çeşitlilik ve RPG-7VM, PG-7ML, DZGI-40 (yangın) ve HEI-AP (Yüksek infilak/zırh delici) kapsayacak roketler,
- PKK roket envanterinde M7 Osa roketleri, PG7-A ve PG-7-AT roketlerinin de görünür hale gelmesi,
RPG-7 roketleri RPG-7VM, PG-7ML, DZGI-40 (yangın) ve HEI-AP (Yüksek infilak/zırh delici) roketler,
81 mm. EXPAL mobil entegre havan sistemleri gibi ateş destek sistemlerinin PKK envanterine girmesi, M62P8 120 mm havan mermisi, 70 mm. Katyusha Çok Namlulu Roket Sistemleri (ÇNRS) sistemlerinin de örgüt envanterine girişi,
-Daha gelişmiş dürbünlü tüfekler, örneğin 12.7 mm Kord veya modifiye edilmiş Zagros modelleri gibi anti-materyal ağır keskin nişancı tüfeklerinin PKK envanterine girişi. Örneğin PKK’da ilk kez 2012 yılında görülen anti-materyal keskin nişancı tüfekleri "Rojava deneyimi" sayesinde elde ettiği silah ve askeri eğitim sayesinde şimdilerde takım düzeyinde kullanılan standart silah olmuştur. Artık PKK bu silahları helikopter, zırhlı araç ve İHA’lara karşı oldukça verimli kullanılabilmektedir.
-PKK’nın keşif ve gözlem kapasitesini artırmak için çabası UAV’ler (pilotsuz uçaklar) örneğin ABD yapımı RQ 20 Puma ve sivil model DJI Phantom insansız hava araçları,
EYP’lere karşı elektronik savaş ve yayın karıştırma kapasitelerinin kazanımı,
IAG Guardian, Humvee, zırhlı Ford F550 ağır yük kamyonları gibi hafif zırhlı araçların büyük çaplı personel intikali ve lojistik akış konusunda yetenek kazanımı,
AN/PVS-7B, Rayan RU60G gibi bireysel ve birlik kullanımlarına uygun gece veya termal görüş kapasiteli termal ölçek kazanımı,
İnternet üzerinden şifreli mesaj uygulaması, gerçek zamanlı uydu görüntüsü ve sayısal harita kullanımı gibi YPG’nin sahada anlık bilgi akışını ve durumsal farkındalığını arttıran yeni C3 (komuta-kontrol-iletişim) yetenekleri.
SURİYE KUZEYİ TECRÜBESİNİN PKK PROPAGANDASINA ETKİSİ
"Rojava deneyimi" sayesinde PKK’nın hem stratejik propaganda söylem ve hikayeleri hem de propagandada kullandığı yöntem/vasıtalarda bir değişim gözlenmektedir. PKK’nın özellikle Batı dünyasındaki karar alıcı elitler nezdinde uluslararası meşruiyetini arttırma ve yine yabancı hedef kitleler nezdinde ‘sempatisini’ arttırmak için ‘barbar ve zalim DEAŞ ve diğer Cihadçı örgütlere karşı küresel medeniyeti, demokrasi ile Laiklik gibi Batılı değerleri koruyan özgürlük savaşçıları’ olduğu hikayesini hem geleneksel medya (televizyon ve yazılı basın) hem de sosyal medyada çok iyi satabildiği görülmektedir. PKK’nın Suriye kuzeyindeki gelişmeleri iyi hazırlanmış görsel paketlerle de desteklenmiş içerik hazırlayıp bunları en uygun vasıta ve yöntemlerle yayabilen 24/7 çalışan bir propaganda ekibi kurduğu bilinmektedir. Ayrıca örgüt Suriye kuzeyindeki gelişmelere 24/7 medyaya aktarabilmek için ilk kez tam zamanlı ‘Basın Sözcülüğü’ sistemine geçmiştir. PKK’nın ‘Rojava deneyimini’ kullanarak özellikle Batı kamuoyu nezdinde uluslararası tanınırlık ve meşruiyetini arttırma çabalarından da sonuç aldığı görülmektedir.
SURİYE KUZEYİNİN PKK’NIN KÜRESEL GÜÇLERLE OLAN İLİŞKİSİNE ETKİSİ
PKK Suriye kuzeyinde edindiği kazanımlarla özellikle Fırat nehri doğusunda ABD ve Fırat Nehri batısında Rusya ile eş zamanlı ilişkiler geliştirip, bu ilişkileri hem diplomatik/siyasi zeminde hem de sahada askeri zeminde 2-3 yıl gibi bir sürede sürdürebildiği görülmektedir. Aynı anda hem ABD hem de Rusya ile işbirliğine devam edebilmek, hem bu iki aktör ve hem de bölgesel güçler arasındaki güç ilişkilerini yakından takiple mümkündür. Bu açıdan ‘Rojava deneyiminin’ PKK’nın diplomasiyi kullanma yetenekleri de önemli ölçüde geliştirdiğini söylemek mümkündür.
SONUÇ
PKK’nın, başta "Rojava deneyimi" olmak üzere pek çok aktör/süreç ve ilişkinin şekillendirdiği bir dönüşüm sürecinde olduğu görülüyor. Türkiye her ne kadar ülke içinde PKK ile mücadelesine amansız devam etse de yeni durumda Suriye kuzeyi ‘asıl cephe’, Türkiye içi ise ‘tali (ikincil) cephe’ görünümünde. O nedenle PKK’nın dönüşümünü anlamak için Suriye kuzeyinde yapmak istedikleri, yapabildikleri ve yapamadıklarını iyi analiz edip bu sonuçlara yol açan faktörleri iyi incelemek gerekmekte.
Bu analizden çıkan bir başka sonuç ise giderek ihtimali arttığı görülen YPG ile silahlı çatışmanın doğasının ve karakteristiklerinin kesinlikle bundan önceki PKK ile gerçekleşenlere benzemeyeceğidir.
http://t24.com.tr/yazarlar/metin-gurcan/suriye-kuzeyinin-pkknin-donusumune-etkisi,18156
SOLİTİRAZ.COM